تاریخچه مختصری دیپارتمنت بیولوژی
در چهارچوب پوهنځی تعلیم وتربیه پوهنتون هلمند رشته بیولوژي در سال (1388 هجری شمسی) تصویب شد و در سال 1394 هجری شمسی کار اداری، عملی، علمی و اکادمیک آن با تایید دو نفر از اساتید به طور رسمی آغاز شد. فعالیت های آموزشی و تدریسی رشته در شانزدهم ماه سنبله سال (1394 هجری شمسی) با فعال شدن کلاس اول آغاز شد. دیپارتمنت بیولوژی تاکنون شش دوره فارغ التحصیل داده است که در مجموع (۲۴۳) محصلین به جامعه خدمت می کنند.
دیدګاه، رسالت و اهداف دیپارتمنت بیولوژی
1: دیدګاه (Vision)
دیپارتمنت بیولوژی یک دیپارتمنت معیاری در افغانستان و منطقه خواهد بود. این دیپارتمنت بر اساس تحقیقات جدید، مواد لازم را برای جامعه فراهم خواهد کرد و همچنین کادرهایی را در رشتههای مختلف علوم بیولوژی با روحیه اسلامی و میهنپرستانه تربیت خواهد کرد.
۲: رسالت: Mission
دیپارتمنت بیولوژي تلاش میکند تا محیطی علمی و دانشگاهی ایجاد کند که در آن یادگیری و تحقیق در سطح ملی و بینالمللی و معتبر باشد.
۳: اهداف: Goals
تربیت کادرهایی با معیارهای مرتبط با ارزش موجودات زنده، متعهد به منافع ملی و وسیلهای برای توسعه کشور.


ماده 7: وظایف آمر دیپارتمنت:
1- رهبری کردن جلسات دیپارتمنت.
2- نمایندګۍ دیپارتمنت در مقابل مقاومات فوق.
3- تهیه پلان کاری دیپارتمنت و اجندا کار آن.
4- انجام اقدامات اصولی بر تصمیمات ديپارتمنت از جمله تکمیل مدارک تقرر، انفکاک و ترفیع تحصیلی.
5- نظارت بر تطبیق نصاب درسی و نظارت بر تطبیق کلیه دروس مربوط به دیپارتمنت اعم از نظری، عملی و یا ساحوی.
6- ارائه ابتکارات و ایده ها برای توسعه دیپارتمنت و پوهنځی.
7- تلاش ها برای رفع نیازهای دیپارتمنت.
8- تنظیم امور علمی و اداری دیپارتمنت.
9- قدردانی از اعضایی که در کارهای علمی، اداری، تحقیقی و غیره ابتکار عمل کرده و برای اعضایی که مرتکب تخلف ها جدی شده اند، مجازات تعیین شود.
10- گزارش به ریاست پوهنځی و شورای علمی در مورد امور دیپارتمنت.
11- ارزیابی فعالیتهای اعضای کادری دیپارتمنت در هر سمستر و ارائه نتایج ارزیابی مربوطه در جلسه دیپارتمنت.
12- انجام کلیه وظایف مربوط به آمر ديپارتمنت طبق قانون.
ماده ششم: وظایف اساسی استادان:
۱- هدایت استادان کادری علمی و محصلان طبق قانون وزارت تحصیلات عالی.
۲- ارزیابی آثار و کنفرانس های علمی اعضای کادری علمی و سایر دانشمندان و اظهار نظر در مورد آنها.
۳- ایفای نقش فعال در جلسات علمی و اکاډمیک به عنوان هدایت کننده، سخن ران یا اشتراک کننده.
۴- اشتراک فعال در کمیته ها، جلسات و شوراهای علمی.
۵- اشتراک در کلیه امور برای ارتقای پیشرفت علمی پوهنځی و موسسه مربوط و تلاش و فعالیت برای حفظ مصلحت ها و منافع موسسه.
۶- افزایش دانش و سطح تحصیل خود به ویژه در بخش تخصصی و کسب مهارت هایی مانند: یادګیری و فراگیری کامپیوتر و یک زبان بین المللی و معتبر.
۷- تهیه و ترتیب رهنمود برای لکچر نوت های درسی و کار های علمی، ساحوی و لابراتواری.
۸- اشتراک در تدریس کورس های مختلف و یا هدایت آنها.
۹- اشتراک در تألیف کتاب های درسی، تهیه منابع و مواد درسی و هدایت آنها.
۱۰- انجام و هدایت تحقیات علمي.
۱۱- جهت اشتراک در آمتحان پذیرش موسسات تحصیلات عالی و نیمه عالی.
۱۲- انجام سایر وظایف و فعالیت هایی که در قانون مؤسسات تحصیلات عالی پیش بینی شده است.
پيشګفتار
الحمدالله رب العالمین والعاقبت للمتقین والصلات والسلام علی محمد (ص) وعلی آله وصحبه اجمعین!
تربیه نیروهای مختصص، بامهارت ومتعهد در رشته بیولوژی، رسالت اساسی دیپارتمنت بیولوژی درچاچوب پوهنځی تعلیم و تربیه به عنوان یک نهاد تحصیلات عالی – تربیتی می باشد. این مامول زمانی میسر است که نظام تحصیلی کشور ما از کادر های علمی متخصص و متعهد، نصاب درسی بروز شده و رهبری و انسجام سالم و قوی برخوردار بوده و در زمینه رسیدن به اهداف تعیین شده خود تلاش های شبانه روزی نماید.
نصاب تحصیلی (Curriculum) بدون شک یکی از ارکان های اساسی در نظام تحصیلات عالی هر کشور است که در واقع یک پلان جامع و یک رهنمود تطبیقی برای تطبیق و رسیدن به اهداف یک برنامه علمی می باشد. تغییر و پیشرفت در فهم، سلوک و مهارت مسلکی محصلان و محصلان به شکل مطلوب مطابق به اهداف مطروحه از طریق داشتن یک نصاب معیاری که جوابګوی نیازهای زمان حال جامعه باشد، می تواند بوجود بیاید.
با در نظر داشت این موضوعات، اعضای کادر علمی در چوکات کمیته های نصاب تحصیلي رشته بیولوژی در سطوح مختلف چون پوهنتون ها، پوهنځی ها و دیپارتمنت ها، پروسه نیاز سنجی، ارزیابی، و در نهایت بازنګری و انکشاف نصاب این رشته را، مطابق نیاز جامعه، بازار کار، پیشرفت تکنالوجی، آخرین دستاوردهای علمی وبلآخره مطابق به استندردها و معیار های جهانی آغاز و بعد از تلاش های مستمر حدود بیش از یک ونیم سال موفق ګردیدند که نصاب مربوطه خود را بروز رسانی نمایند.
انتظار می رود با تطبیق نصاب جدید، محصلان این رشته با دانش عمیق تر، مهارت های بیشتر، نګرش مسؤلیت پذیری و تعهد مجهز و در زمینه رشد و توسعه پایدار اقتصادی – اجتماعی و فرهنګی افغانستان منطقه و جهان را فراهم سازند.
در اخیر از مسؤلین محترم وزارت تحصیلات عالی، کارکنان دفتر محترم بنیاد آسیا، اعضای کمیته های تخصصی باز نګری نصاب و اشتراک کنندګان کلستر که باسعه صدر و پشت کار موجب موفقیت این پروسه ګردیدند، اظهار سپاس و امتنان می نماییم.
دیدګاه
در اخیر از مسؤلین محترم وزارت تحصیلات عالی، کارکنان دفتر محترم بنیاد آسیا، اعضای کمیته های تخصصی باز نګری نصاب و اشتراک کنندګان کلستر که باسعه صدر و پشت کار موجب موفقیت این پروسه ګردیدند، اظهار سپاس و امتنان می نماییم.
باتطبیق این نصاب درسی و استفاده از روش های مختلف تدریس و آموزش؛ طرح و اجرای تحقیقاتی علمی در جوزه های مختلف بیولوژی نهادینه خواهد شد، استادان و محصلان این رشته با مطالعه موضوعات مدرن با استفاده از تکنالوژی عصری، انترنت، استفاده از وسایل روز جهت تطبیقات لابراتواری، تحقیقات ساحوی و عملی تغییرات در بهزیستی با استفاده از محتویات مضامین مختلفه این رشته شرایط زیست سالم را برای بشر به ارمغان خواهند آورد.
دیدګاه ما با در نظرداشت موارد ذیل با تغییرات احتمالی در ساختار اقتصادی، اجتماعی وبیولوژی یا زیستی جامعه هماهنګ خواهد بود:
خلاقیت، نوآوری، استفاده از روش های مختلف تدریس و نهادینه کردن فرهنګ تحقیق و تألیف این رشته را همراه جامعه در مسیر رفاه و آسایش در جایګاه بهتری قرار می دهد.
تمایل به ترویج شهرنشینی و فرهنګ تمایل به عاری ساختن آلودګی محیط زیست و توجه به جاندار اهمیت و پرورش درختان و جلوګیری از قطع جنګلات و درختان.
رویکرد تفکر انتقادی و تعامل سازنده اجتماعی باکسب تجربیات اکادمیک محصلان راشهروندان مسؤل، منتقد و همکار به حل مشکلات و کمک به منافع عمومی ببار خواهند آورد.
مسؤلین آموزش رشته بیولوژی متعهد به نوآوری مستمر و استقبال از خلاقیت ها در راستای تدریس بهتر این رشته بوده، تلاش می نمایند که مسیرهای شغلی و منعطف تر حرفه ای را برای کاهش نرخ بیکاری فارغان بیولوژی شناسایی و یا ایجاد نمایند.
رسالت
دیپارتمنت بیولوژی پيوسته در بهبود و بلند رفتن کیفیت آموزش و پرورش تلاش به خرج داده و طبق معیارهای اکادمیک و کریکولم جدید پروسه تدریس خویش را عیار نموده است.
- پیشبرد فعالیت های علمی، تحقیقاتی، و تقویه حس مسولیت فردی و اجتماعی محصلان از طریق فهم دقیق با ارزش های عالی اسلامی و انسانی.
- ارتقای سطح علمی و تحقیقی استادان این دیپارتمنت.
- آموزش رشته بیولوژی بر بنیاد نصاب تحصیلی معیاری و واحد؛ محصلان را برای شناخت، درک مشارکت و موفقیت در جامعه ای که به سرعت در حال تغییر است؛ آماده می کند.
- مسؤلین و اعضای کادر علمی رشته بیولوژی اطمینان دارند که محصلان مهارت هایی را که لازمه آموزش کامل و صحیح این رشته است به شمول کسب ظرفیت های لازم برای موفقیت و خدمت درنهادهای تحصیلی و آموزشی از اینکه افغانستان دارای تنوع اقلیمی متفاوت است بناء از لحاظ تنوع زیستی(جانوری و ګیاهی) بیشترین تننوع را داراست. به این لحاظ شرایط کار آفرینی را برای رشته های بیولوژی و تحقیقی بیشتر فراهم نمایند.
ارزش ها
- آزادی اکادمیک بر مبنای رشد آموزشی و علمی؛
- صداقت و شفافیت در کار؛
- احترام به نظریات دیګران؛
- رد هرګونه تبعیض زبانی، قومی، نژادی، فکری و....؛
- احساس مسوولیت دادن برای محصلان و استادان؛
- ایجاد محیط سالم زیستی؛
- آګاه ساختن جامعه از اهمیت علم و دانش زیست محیطی؛
- باور و احترام به ارزش های اسلامی و انسانی؛
اهداف آموزشی
- تربیه کادرهای مسلکی و متخصص رشته بیولوژی برای نهادهای تحصیلات عالی، نیمه عالی و معارف؛
- تربیه معلمان مسلکی با میتود و مهارت های معاصر تدریس؛
- ارتقای سطح کمی و کیفی دانش بیولوژی در مطابقت با اکتشافات و پیشرفت های روز؛
- تربیه محصلین با روحیه انسانی و وطن دوستی؛
- افزایش تالیفات، تقویت تحقیقات علمی و ایجاد انګیزه برای محصلان؛
نتایج متوقعه
در پایان دوران تحصیلی در این رشته محصلان می توانند با استفاده از این نصاب، میتودهای نوین درسی و دانش تخصصی خویش برای پیشبرد تدریس بهتر، ګام های عملی را بردارند. همچنین با اجرای کار های لابراتواری زمینه تحقیقات فراتر را در این رشته فراهم می سازند.
نیاز سنجی
هیئت رهبری و کمیته کاری نصاب دیپارتمنت بیولوژی و سایر رشته های تعلیم و تربیه پوهنتون های دولتی به همکاری مؤسسه محترم بنیاد آسیا برنامه بازنګری و انکشاف کریکولم دانشکده تعلیم و تربیه را در مدت یک سال ګذشته تدوین و اجرا نموده است. برنامه بازنګری و انکشاف کریکولم دیپارتمنت بیولوژی و سایر رشته های تعلیم و تربیه طی دو فعالیت عمده و اساسی انجام داده شد:
۱- راه اندازی برنامه نیاز سنجی با تدوین و توزیع پرسشنامه ها وتجزیه و تحلیل داده ها.
۲- برګزاری فعالیت های ګروهی در قالب ورکشاف ها و تجزیه و تحلیل داده ها.
برنامه نیازسنجی به هدف بررسی میزان مطابقت کریکولم موجود دیپارتمنت بیولوژی وسایر رشته های تعلیم و تربیه با انتظارات و نیازمندی های ذینفعان اعم از مفید بودن و کاربردی بودن مضامین، بروز بودن و معیاری بودن مفردات، بومی بودن و معیاری بودن منابع درسی، شناسایی نکات ضعف و قوت کریکولم تحصیلی پوهنځی تعلیم و تربیه وهمخوانی نصاب ها با معیار های بین المللی، راه اندازی ګردیده بود. فعالیت های ګروهی و تجزیه و تحلیل داده های آن به هدف سنجش نیاز های اساسی بازار کار و فراهم آوری فرصت های شغلی بیشتر برای فارغ التحصیلات رشته بیولوژی باتوجه به اشباع شدن بازار کار تدویر ګردید. در بخش نخست داده های حاصل از پرسشنامه ها و در بخش دوم داده های حاصل از فعالیت های ګروهی مورد تجزیه و تحلیل قرار ګرفت.
اجراآت زیر به منظور تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها صورت ګرفته است:
ترتیب تیم کاری در قالب کمیته نصاب هر دیپارتمنت: به اساس جلسه کمیته نصاب دیپارتمنت بیولوژی و سایر رشته های تعلیم وتربیه این تیم کاری با معرفی یک نماینده از سوی دیپارتمنت های هشت ګانه و آمریت کمیته نصاب تشکیل ګردید.
شناسایی ذینفعان: دیپارتمنت بیولوژی با ذینفعان متعددی اعم در داخل و خارج در تعامل می باشد که هر یک می توانند بر دیپارتمنت اثر ګذاشته و یا از دیپارتمنت اثر پذیر باشند. هر یک از ذینفعان نیازها و انتظارات قابل توجهی دارند که ذینفعان دیپارتمنت بیولوژی قرار ذیل اند:
دیپارتمنت ها: دیپارتمنت های مختلف پوهنتون های دولتی و خصوصی از ذینفعان اثر ګذار اند. پیشنهاد بازنګری کریکولم، تنظیم مفردات و تعیین روش تدریس از صلاحیت های دیپارتمنت ها است که در چونګی ارائه خدمات آموزشی بسیار تاثیر دارد.
نهادهای تحصیلات عالی، معارف، کشاورزی، محیط زیست، مطبوعات وشهر داری ها: از آنجایی که ماموریت دیپارتمنت بیولوژی تربیه کادرهای متخصص در عرصه فوق الذکر است این نهادها بازار کار مستقیم برای محصلان بیولوژی را تشکیل می دهد، دیپارتمنت بیولوژی در راستای تدوین کریکولم خویش پیشنهاداتی را برای نهادهای زیربط در نظر ګرفته تا محصلان علاوه بر فراګیری دانش بیولوژی، دانش کاربردی ومهارت های عملی مورد نیاز را فراګیرند.
محصلان: این ګروه از ذینفعان اثر پذیر اند و به صورت مستقیم خدمات اموزشی به آنها ارائه می شود.
فارغ التحصیلان: این ګروه نیز ذینفعان مهم این رشته بوده، که در راستای تدوین کریکولم نیازهای ایشان در زمینه فراهم آوری فرصت های شغلی مساعد در نظر ګرفته شد.
تدوین و توزیع پرسشنامه ها، برګزاری کارهای ګروهی در قالب ورکشاپ ها با اشتراک ذینفع های دولتی، خصوصی و موسسات همکار در سطح ولایات و مرکز وتجزیه و تحلیل داده های واصله. هدف از تدوین و توزیع پرسشنامه ها بررسی میزان مطابقت کریکولم فعلی ديپارتمنت بیولوژی با انتظارات و نیازمندی های بازار کار و ذینفعان بوده است. مباحثی هم چون مفید و کاربردی بودن مضامین، بروز بودن ومعیاری بودن مفردات، بومی و اکادمیک بودن منابع درسی و شناسایی نکات ضعف و قوت نصاب تحصیلی دیپارتمنت بیولوژی و سایر رشته های تعلیم و تربیه تمرکز بیشتر ګردیده است.
تدویر ورکشاب ها به اشتراک ذینفع ها و نهاد های همکار در سطح مرکز و زون ها که هدف از برګزاری فعالیت های ګروهی و تجزیه و تحلیل داده های آن سنجش نیاز های اساسی بازار کار در رشته بیولوژی و سایر رشته های تعلیم وتربیه و فراهم آوری فرصت های شغلی بیشتر برای فارغ التحصیلان هر رشته پوهنځی تعلیم و تربیه و با توجه به اشباع شدن بازار کار فعلی بوده است. اشتراک کنندګان در این ورکشاب ها خلاء های موجود درنصاب تحصیلی بخصوص در حوزه عملی را انعکاس داده، پیشنهادات خویش را ارائه نمودند، که این پیشنهادات توحید و در پروسه بازنګری نصاب به آنها ترتیب اثر داده شد.
بررسی و توحید پیشنهادات واصله از وزارت معارف، موسسات وسایر نهاد های ذینفعان در سطح ولایات مختلف، طوریکه این پیشنهادات به طور کلی بخشی از رهنمود اصلاح کریکولم تحصیلی در مراحل بعدی ګردید.
تحلیل پرسشنامه ها: بعد از جمع آوری پرسشنامه ها تیم کاری تمام انواع پرسشنامه ها را با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل و داده های حاصل از این پرسشنامه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار ګرفت.
معرفی محتوی
مدت دوره تحصیل: دوره لیسانس رشته بیولوژی اولین مرحله تحصیلی بیولوژی در نظام تحصیلات عالی افغانستان می باشد که به طور عادی چهار سال تحصیلی را در برمی ګیرد.
کریدیت ها و کود نمبر مضامین: در این کریکولم مجموع تعداد کریدیت ها در کتګوری چهار ګانه فوق 146 کریدیت تثبیت ګردید. تمامی دیپارتمنت های بیولوژی پوهنتون های دولتی و خصوصی مکلف به اجرای این نصاب تحصیلی می باشند.
مضامین درسی و کتګوری ها: ماده دوم لایحه سیستم کریدت مؤسسات تحصیلات عالی: «حداقل کریدیت ها در دوره ی لیسانس 136 کریدت و حد اکثر آن مربوط به طول دوره تحصیلی رشته مربوطه بوده و از 21 کریدیت در یک سمستر تجاوز ننماید.»
ماده سوم لایحه مذکور سیستم کریدت مؤسسات تحصیلات عالی: «مضامین دوره لیسانس به مضامین اساسی، مضامین تخصصی، مضامین اختیاری و مضامین پوهنتون شمول تقسیم می شوند. مضامین اساسی باید حداکثر ۳۰ فیصد، مضامین تخصصی حداقل ۵۰ فیصد ومضامین اختیاری به شمول مضامین پوهنتون ۱۲ فیصد، مونوګراف، سیمینار، ستاژ، امتحان دولتی و تکمیل پروژه ی دیپلوم ۸ فیصد مضامین دوره لیسانس را احتوا می نمایند و نمرات آن از ۱۰۰ نمره محاسبه می شود. فیصدی مضامین مذکور در پلان تعلیمی ګنجانیده شده است.»
به اساس مواد فوق و مبتنی بر توافق های به عمل آمده در کلسترهای هشت ګانه و رشته بیولوژی مضامین شامل در نصاب درسی به اساس ایجابات تخصصی رشته و الزامات سیستم کریدت قرار ذیل تقسیم ګردید:
مضامین اساسی: مجموعا در این کریکولم 27 کریدت که 18.49 فیصد مجموع کریدت های این رشته راتشکیل می دهد به این کتګوری اختصاص داده شده است.
مضامین تخصصی: مجموعا در این کریکولم 83 کریدیت که 56.84 فیصد مجموع کریدیت های این رشته راتشکیل می دهد به این کتګوری اختصاص داده شده است.
مضامین اختیاري و پوهنتون شمول: مجموعاً در این کریکولم 24 کریدیت که 16.43 فیصد مجموعا کریدت های این رشته راتشکیل می دهد به این کتګوری اختصاص داده شده است.
مضامین کار عملی و منوګراف: مجموعا در این کریکولم 12 کریدت که 8.21 فیصد مجموع کریدت های این رشته راتشکیل می دهد که هر کدام به کتګوری های ذیل اختصاص داده شده است.

موجودیت انترنشیپ، ستاژ وسیرعلمی: مجموعا در این نصاب 8.21 فیصد مجموع کریدیت ها به کارهای عملی که شامل فعالیت های مختلف منجمله: انترنشیپ، ستاژ و سیرعملی می باشد، اختصاص داده شده است.
تناسب کار عملی ونظری: در پروسه بازنګری نصاب تحصیلی افزایش قابل توجه در فعالیت های عملی محصلان بمیان آمد از جمله در تعداد زیادی از مضامین اساسی و تخصصی برنامه درسی به نحوه ترتیب ګردیده است که شامل هر دو بخش عملی و نظری باشد. همچنان مضامین مستقل در جهت افزایش مهارت های عملی محصلان شامل نصاب ګردید از جمله پرازیتولوژی، امبریولوژی، بیولوژی مالیکولی حجره، بیوتکنالوژی، بیولوژیکل سایکولوژی و تکنالوژی کاربردی بالغ بر 13 فیصد مجموع کریدت های رشته بیولوژی را احتوا می کند.
روش های آموزش و تدریس: تدریس به روش های متفاوت ذیل پیش بینی شده است؛
ارائه لکچر وشرح درس جدید و مباحث نظری؛
بحث و ګفتګو ومناقشه علمی و ګذاشتن موضوعات درس بین محصلان؛
ارائه سوالات درون صنفی جهت مباحثه دو طرفه بین استاد ومحصلان؛
تدریس متقابل و تدریس توسط خود محصلان؛
راه اندازی سیر های علمی جهت بلند بردن مهارت های محصلان؛
اجرای کار ګروپی بوسیله محصلان؛
تحقیقات انفرادی و ګروهی؛
اجرای پروژه های به شکل انفرادی و ګروهی؛
ارائه سمینار توسط محصلان؛
ایفای نقش (رول پلی)؛
طرفان مغزی؛
اجرای کار عملی در داخل لابراتوار و خارج از لابراتوار(ساحوی)؛
نیازمندی های مضمون ومعیارهای ارزیابی محصلان
پالیسی حاضری
حضور منظم محصل در تمام جلسات درسی نظری و عملی حتمی است.
محصلان با عذر معقول صرف تا25% غیرحاضر نموده می توانند.
بیشتر از 25% غیرحاضری باعث محرومی از امتحان نهایی مضمون می ګردد.
قواعد کارخانګی و فعالیت های صنفی
کارهای خانګی محصلان و فعالیت های محصلان بین 5 تا 10 نمره محاسبه می ګردد.
نمره کارخانګی و فعالیت های محصل در جمع نهایی آن محاسبه می ګردد.
سرقت ادبی و کاپي نمودن کارهای علمی –تحقیقی دیګران موجب محرومیت از نمره می شود.
در صورت عدم تکمیل کارخانګی به لایل معقول، محصل قبل از ختم معیاد معین، استاد را به جریان می ګذارد.
پالیسی تاخیر کاری
امتحانات صنفی، کارهای خانګی و سایر مکلفیت های صنفی محصلان در صورت تاخیر چانس دوم ندارد. محصلان می توانند قبلا در زمینه مشکل پیش آمده استاد مضمون را مطلع نموده تائیدی وی را حاصل نمایند.
پالیسی نمره دهی
نحوه ارزیابی و صورت تقسیم نمرات مطابق به ماده 19 لایحه کریدیت قرار ذیل صورت می ګیرد:
ارزیابی و فعالیت صنفی (ارزیابی هفته وار، کارخانګی، اشتراک در فعالیت های ګروهی) 20% کارهای عملی (فعالیت های لابراتوار، سیرعلمی، تحقیقات میدانی) به صلاحیت استاد مضمون.
امتحان وسط سمستر (20)%
امتحان نهایی سمستر حد اکثر (60)%
مجموع 100%
وجایب ومکلفیت های محصلان
ماباهم کار خواهیم کرد تا دانش، مهارت ها وسلوک لازم در رابطه به مضمون را ارتقاء دهیم. محصلان باید در مشارکت نزدیک با هم کار کرده، به نظریات و خصوصیات فردی یکدیګر احترام قایل شده و به یکدیګر فرصت مساوی بدهند. اخلاق و اصول رفتاری را که لازمه محیط علمی است مراعات نموده و از انجام اعمالی که منجر به اخلال پروسه تدریس ګردد؛ اجتناب نمایند. با پای بندی به وقت و باخلاقیت سهم فعال خویش را در پروسه آموزش ایفا نماید.
پالیسی عدم صداقت اکادمیک
عدم صداقت اکادمیک شامل نقل، جعل معلومات، استناد نادرست، سرقت علمی و اجرای فعالیت های دیګری می ګردد که از جانب محصلان در حین انجام شود. ارتکاب چنین اعمالی از جانب محصل به هیچ وجه قابل قبول نبوده مطابق قواعد تحصیلات عالی با محصل منظنون برخورد می شود.
استاد مضمون مسؤلیت ابتدایی برای تشخیص و برخورد با عدم صداقت اکادمیک را دارد. استاد در صورت تشخیص عدم صداقت علمی محصل، بعد از بررسی موضوع و استماع دفاعیات محصل در زمینه معرفی آن به مرجع مربوط تصمیم اتخاذ می نماید.
تصمیم استاد در زمینه برخورد با پدیده عدم صداقت علمی، فعالیت های درسی سایر محصلان را تحت الشعاع قرار نمی دهد. استاد مضمون شواهد واقعه را با مدارک به مسؤلین دیپارتمنت اطلاع می دهد.
آمریت ديپارتمنت در زمینه مطابق قانون اجراآت نموده و تمام اسناد و مدارک مرتبط رانګهداری می کند.